Een bewaard gebleven levensbeschrijving

Von unsers seligen Bruders Heinr. Joh. Beyens Lebens Umständen hat sich nichts Schriftliches gefunden, daher auch nur folgendes wenige aus seinen Erzählungen mitgethelt werden kan: Er war geboren den 20n Nov. 1779 in Nimwegen. Sein Vater Pieter Beyen war Organist in dieser Stadt. Seine Mutter ging schon, da er noch ein kleines Kind war, aus der Zeit, und er genoß auch des wegen, besonders da sein Vater wieder geheirathet hatte, eine nicht sehr sorgfältigen Erziehung. Doch nahm sich sein Grosvater, welcher in Herzogenbusch wohnte und mit der Brüdergemeine in Verbindung stand, seinen treulich an und wies ihn fleißig zum Heiland, als dem Freunde der Armen und Elenden. Dadurch bekam unser seliger Bruder einen Eindruck ...

Het is de vraag of alles wat in de levensbeschrijving staat wel klopt. Er staat bijvoorbeeld verderop dat zijn grootvader Hendrik Beijen hem een Franse school had laten bezoeken, en dat hij daar bleef tot zijn vader was overleden. Daarna zou hij bij een oom in huis zijn gekomen, waar hij het in alle opzichten zwaar had, daarna zouden zijn verwanten hem bij een katholieke boer in dienst hebben gedaan, vervolgens zou hij weer bij zijn grootvader in 's-Hertogenbosch hebben gewoond, en daarna in het weeshuis in Nijmegen.
Zoals hierboven vermeld blijkt echter uit het archief van het Burgerweeshuis dat hij daar al drie maanden na het overlijden van zijn vader werd opgenomen. Hij was toen 11 jaar. Hij bleef er tot hij 22 was. Het is erg onwaarschijnlijk dat hij voor zijn opname in het weeshuis onder andere bij een boer in dienst is geweest. De opsteller van de levensbeschrijving schrijft dat hij zich niet op schriftelijke informatie heeft kunnen baseren en alleen is afgegaan op het weinige dat Johan verteld heeft. Dat moet een belangrijke verklaring van de verschillen zijn.

Volgens het levensverhaal zorgde het weeshuis ervoor dat hij bij een zilversmid in de leer kwam. Johan werd daar negatief beïnvloed door het losbandige gedrag van zijn collega's. Na een ongeluk dat bijna fataal afliep, kwam hij tot bekering. Via zijn grootvader kwam hij in contact met leden van de Zeister Broedergemeente. In november 1804 kon hij in Zeist gaan wonen, en later werd hij als lid van de Broedergemeente opgenomen. Van 1805 tot 1808 woonde hij in de vestiging van de Hernhutters in Denemarken.

In Johans biografie wordt gesproken over zijn opgewekt, vreedzaam en bescheiden karakter en over zijn vertrouwen en geloof in God, waardoor hij anderen aanmoedigde en tot steun was. Zijn verblijf in Zeist duurde echter maar enkele jaren: hij overleed in 1811, nog maar 31 jaar oud. Als doodsoorzaak werd een Nervenfieber (zenuwkoorts) genoemd.

Wie belangstelling heeft kan de weergave van de originele tekst van de levensbeschrijving en/of mijn transcriptie downloaden.