De familiesite Beijen/Beyen
door Laurens Beijen
De voorpagina
Het inhoudsoverzicht
De volgende pagina
De vorige pagina
De voornamenlijst
De fotogalerij
Zoeken op deze website
Reacties of vragen

Beijen of Beyen?

Twee puntjes

Sommige mensen schrijven hun naam als Beijen, anderen als Beyen. De officiële schrijfwijze van de naam wordt bepaald door de vraag wat er in iemands geboorteakte staat. Vroeger werden die akten met de hand geschreven en bestond het verschil alleen uit twee puntjes.

De plaatjes hiernaast laten zien hoe in twee Utrechtse geboorteakten uit 1853 en 1861 de naam van de vader werd geschreven. Formeel heette het kind in het eerste geval Beyen en in het tweede geval Beijen. Waarschijnlijk zullen de betrokkenen zich er niet erg druk om hebben gemaakt.
Later werden schrijfmachines en computers gebruikt en werd het verschil veel zichtbaarder.

Uit de schrijfwijze van de naam kan niet worden afgeleid tot welke familie Beijen of Beyen iemand behoort. Dat blijkt uit de volgende overzichten.

Persoonskaarten en persoonslijsten

De officiële namen van de inwoners van Nederland zijn vastgelegd in de bevolkingsadministratie. Van de mensen die nu leven zijn de gegevens niet openbaar, maar van overledenen zijn ze dat wel.
Sinds 1939 hielden de Nederlandse gemeenten van al hun inwoners een persoonskaart bij. Bij de invoering van de gemeentelijke basisadministratie persoonsgegevens (GBA) in 1994 werden de persoonskaarten vervangen door persoonslijsten. Ik heb kopieën van de persoonskaarten of persoonslijsten van alle leden van de families Beijen of Beyen die tussen 1939 en 2023 in Nederland zijn overleden. Die zijn als volgt verdeeld over de verschillende families en takken:

  Overledenen 1939 - 2023Beijen      Beyen      totaal      
  IJsselsteinse familie, totaal
      tak Gijsbert
      tak Jan Thomas
      tak Johan Franco		 226      
66
149
11		 21      
11
6
4		 247      
77
155
15
  Nieuwkapelse familie12      2      14      
  Breyellse familie12      0      12      
  Hengelose familie38      1      39      
  totaal288      24      312      

Hieruit blijkt dat volgens de officiële bevolkingsadministratie bij al deze families en takken de naam Beijen veel meer voorkomt dan de naam Beyen.
Bij verdere bestudering van de gegevens valt op dat de verdeling van de namen tamelijk willekeurig is. Er zijn diverse voorbeelden te noemen van gevallen waarin binnen één gezin de namen Beijen en Beyen beide voorkwamen. Sommige ambtenaren die in het verleden de administratie moesten bijhouden, beschouwden y en ij kennelijk als dezelfde letter.

Niet-officiële vermeldingen

Er zijn ook registraties waarbij mensen zelf hun naam kunnen opgeven. Dat hoeft niet per se de naam te zijn waaronder ze in de bevolkingsadministratie zijn opgenomen.
Een van die namenlijsten is de digitale telefoongids. Op www.detelefoongids.nl stonden in maart 2008, als enkele dubbeltellingen worden geschrapt, 121 vermeldingen van de naam Beijen en 23 van de naam Beyen. Ze kunnen als volgt worden verdeeld over de families en de takken:

Beijen      Beyen      totaal      
  IJsselsteinse familie, totaal
      tak Gijsbert
      tak Jan Thomas
      tak Johan Franco		 85      
29
47
9		 14      
3
10
1		 99      
32
57
10
  Nieuwkapelse familie3      4      7      
  Breyellse familie11      2      13      
  Hengelose familie22      3      25      
  totaal121      23      144      

Ook op http://www.schoolbank.nl/ zijn veel leden van de families Beijen en Beyen te vinden. In maart 2008 waren er in totaal 101 vermeldingen. Daarvan waren er 14 dubbel, zodat er 87 overbleven: 85 keer Beijen en 2 keer Beyen. De verdeling over de families en takken ziet er zo uit:

Beijen      Beyen      totaal      
  IJsselsteinse familie, totaal
      tak Gijsbert
      tak Jan Thomas
      tak Johan Franco		 62      
12
41
9		 1      
0
1
0		 63      
12
42
9
  Nieuwkapelse familie2      1      3      
  Breyellse familie7      0      7      
  Hengelose familie14      0      14      
  totaal85      2      87      

Dan was er enkele jaren geleden ook nog het vriendennetwerk Hyves. Daarop stonden in maart 2008 na het schrappen van de dubbeltellingen in totaal 103 leden van de families Beijen en Beyen. Van hen gebruikten er 99 de naam Beijen en 4 de naam Beyen:

Beijen      Beyen      totaal      
  IJsselsteinse familie, totaal
      tak Gijsbert
      tak Jan Thomas
      tak Johan Franco		 75      
21
43
11		 4      
2
2
0		 79      
23
45
11
  Nieuwkapelse familie1      0      1      
  Breyellse familie8      0      8      
  Hengelose familie15      0      15      
  totaal99      4      103      

Een verschuiving van Beyen naar Beijen

Opvallend is dat in de telefoongids de naam Beyen 16 % van het geheel uitmaakt, terwijl dat op Schoolbank en Hyves veel lager is: 2, respectievelijk 4 %. Daaruit kan waarschijnlijk een tendens worden afgeleid. In de telefoongids staan de namen zoals ze zijn genoteerd toen iemand voor het eerst een telefoonaansluiting kreeg, en dat is in veel gevallen al tientallen jaren geleden. De namen op Schoolbank en Hyves zijn niet langer dan een paar jaar geleden opgegeven.
Het gebruik van de ij in de naam Beijen/Beyen is kennelijk tegenwoordig nog populairder dan vroeger. Een extra aanwijzing daarvoor is het feit dat er diverse mensen zijn die al jarenlang onder de naam Beyen in de telefoongids staan, terwijl ze op Schoolbank en/of Hyves hun naam als Beijen hebben geschreven.

De namen Beijen en Beyen op deze website

op deze website volg ik zo veel mogelijk de voorkeur van de betrokkenen zelf. Wie bijvoorbeeld de fotogalerij goed bekijkt, zal kunnen zien dat in een aantal gevallen binnen één gezin zowel de naam Beijen als de naam Beyen wordt gebruikt.
Op andere pagina's op deze website wordt soms kortheidshalve alleen over Beijen gesproken. Daarmee wordt dan ook de schrijfwijze Beyen bedoeld.

Beijen en Beyen in het buitenland
De schrijfwijze Beijen is typisch Nederlands. Overigens zijn ook heel wat in het buitenland wonende afstammelingen van Nederlandse families de ij blijven gebruiken. In België en Duitsland komt vrijwel alleen de schrijfwijze Beyen voor.

Terwijl veel Nederlanders een grote overeenkomst zien tussen ij en y, kijken buitenlanders daar meestal heel anders tegenaan. Zo reageerde Kemal Beyen van de Bogazici-universiteit van Istanboel, wiens naam op het internet voorkomt, vriendelijk maar heel verbaasd op een e-mail waarin hem werd gevraagd of hij misschien iets wist over verwanten in Nederland: "Our surname BEYEN does not show any similarity to Beijen, at least, in spelling."


   De volgende pagina

De voorpagina 		Het inhoudsoverzicht

De bovenkant van de pagina 		Zoeken op deze website

Reacties of vragen